[Se todo é unha cuestión de compoñer] (in Galician)
Se todo é unha cuestión de compoñer,
comprendo agora o mundo e a súa creación.
Comprendo que se fixo de costas á ventá,
divididas as forzas entre os días e as noites,
como segue a facerse cando alguén pecha os ollos
ou roza a folla da moreira
e a mira mentres pensa no verán.
Igual que o sol ve o mundo
na xema dos seus dedos.
O libro pode falar consigo mesmo,
pode ser a lectura e chamarse “a lectura”,
pódese despregar na mente dos que o soñan.
Isto quere dicir que non hai nada feito
por máis que todo se fixese,
que queda todo aínda por facer.
No libro atopamos o consola
porque o seu ton é ardoroso.
Fala dos emigrantes, dos orfos, dos salvados.
Fala dos inimigos. Marca os límites. O primeiro,
a membrana que nos separa del:
unha améndoa de luz,
un corte de auga que baixa desde o ceo
para facer os números visibles.
Non elixe o baixo para falar do alto.
elixe o pequeno para explicar o grande.
Non se impacienta se á primeira non é entendido,
grava as voces no silencio
e o silencio dentro dos corazóns.
O que tento explicar é que a imaxinación
é un cacharro de lama tocado polo fogo.
En consecuencia é física,
unha substancia corporal
que afecta os nosos sentidos e os incendia,
que constrúe paisaxes e as desterra,
como a area que avanza
para comer o mar. A todo isto non me leva a razón.
Foi o xeito no que todo se unía nos seus ollos,
un disparo de auga,
un carreiro de lume para os barcos.
Os anxos precisaban ser nomeados
e por iso chegaron os homes.
As mulleres precisaban ser nomeadas e por iso
chegaron as estrelas.
Dalgún xeito, escribimos para que o libro nos fale.
Pero eu dígovos: tentade non explicarvos,
deixade de interromper a quen non vos escoita.
Eles non marcharán e vosoutras tampouco.
Sexa cal sexa a vosa condición,
tan desaconsellable é ignorala como doerse.
Hai que deixar que a casa arda
para poder erguer as paredes da casa.
Para dicirlle adeus ao pai, hai que salvar o pai.
Non sei o que atopamos naquel azul do cadro,
un azul tan profano que agora nos avergoña
(no fondo, era tan pouco o que eu sabía).
O caso é que marchei e regresamos.
Non atopei as palabras, senón o amor,
e daquela entendín o que nunca entendera,
o que buscaba con paixón,
desde as uñas dos pés até os cabelos,
cos filamentos do corpo tendidos cara ao aire,
con todo o que segue a crecer despois da morte.
Pode soar estraño para quen non o comprende.
É estraño para obrigarnos á súa comprensión
A todo isto chamámoslle o ceo. Existe.
Pensa na flor dentro da man despois do soño,
no canto do paxaro en Armenteira.
Dentro nosa, así o mundo esboroe
como agora esboroa.
Así sexamos ruínas e ruínas das ruínas.
No tempo da escoita é posible quedar salvos.
María Do Cebreiro
“Se todo é unha cuestión de compoñer,” fue publicado en Os inocentes [The Innocents] (Editorial Galaxia, 2014).
Se puede leer y escuchar el poema traducido al inglés aquí.